Opublikowaliśmy właśnie raport dotyczący wpływu trendów na cele zrównoważonego rozwoju. Myślę, że to jeden z najważniejszych opracowanych przez nas raportów. To według mojej wiedzy pierwszy raport, który pokazuje, jak aktualne trendy wpływają na realizację celów ustalonych w ramach Agendy 2030 – czy jest to działanie pozytywne (przyspieszające realizację celów), czy negatywne (spowalniające ją). Sprawdziliśmy również, że istnieje wpływ trendów na rodzaj realizowanego celu, to znaczy, że dzięki trendom jedne cele mają szansę na realizację bardziej (zwłaszcza te związane ze wzrostem gospodarczym, innowacyjnością, infrastrukturą i teechnologią), a inne mniej (zwłaszcza te związane z godnością człowieka, tj. koniec z ubóstwem, zero głodu, mniej nierówności czy równość płci).

Analiza ta niesie ze sobą wymierną korzyść – pozwala na podjęcie konkretnych kroków umożliwiających przyspieszenie realizacji celu lub odwrócenie jego spowolnienia. Mówiąc inaczej – pozwala na podjęcie tych kroków, które sprawią, że nasz świat stanie się lepszym miejscem do życia. Trendy są bowiem pochodną aktywności człowieka i jako takie można je spowalniać lub wzmacniać konkretnymi działaniami.

Jak badaliśmy wpływ trendów na cele zrównoważonego rozwoju?

Jako główne narzędzie do oceny wpływu trendów na cele zrównoważonego rozwoju wykorzystaliśmy asymetryczną macierz relacji. Umożliwia ona bowiem porównywanie zależności między dwoma różnymi obszarami – 54 trendami z mapy trendów 2022 oraz 17 celami zrównoważonego rozwoju.

Asymetryczna macierz relacji. Źródło: Wpływ trendów na cele zrównoważonego rozwoju, infuture.institute, październik 2022.

Wpływ trendów oceniany był w ramach badania delfickiego, które jest jedną z głównych metod badawczych w foresighcie. Poprosiliśmy o ocenę 31 ekspertów z takich obszarów jak nauka, biznes, NGOs, administracja; dokonywali oni oceny w 7-stopniowej skali od -3 do +3, gdzie -3 oznacza, że dany trend wpływa negatywnie na realizację celu, czyli uniemożliwia jego wykonanie o czasie, a +3 oznacza, że trend wpływa pozytywnie na wykonanie celu, czyli umożliwia jego realizację do 2030 roku lub szybciej.

Co wynika z danych?

Pierwsza rzecz – wskaźnik wpływu wszystkich trendów na wszystkie cele zrównoważonego rozwoju wynosi 0,6. To oznacza, że stoimy w miejscu; że biorąc pod uwagę aktualne trendy, do 2030 roku nie zrealizujemy postawionych przed sobą celów. Ale dane pozwalają zejść na większy poziom szczegółowości. W raporcie możemy zobaczyć, jak poszczególne megatrendy wpływają na poszczególne cele zrównoważonego rozwoju. Biologia technocentryczna to jedyny megatrend, który ma pozytywny wskaźnik wpływu na realizację celów. Utrata spójności społecznej i kryzysy zdrowotne to z kolei megatrendy, które uzyskały najniższy wskaźnik wpływu na cele zrównoważonego rozwoju, czyli są tymi megatrendami, które najbardziej spowalniają realizację celów.

Możemy teź zobaczyć, które obszary zrównoważonego rozwoju dzięki trendom mają szansę być zrealizowane do 2030 roku. Najwyższy wskaźnik uzyskał obszar wzrost gospodarczy (tutaj są takie cele jak: wzrost gospodarczy i godna praca; innowacyjność, przemysł, infrastruktura), czyli istnieje szansa, że w tym obszarze zdążymy z realizacją celów. Natomiast obszar godność (tu cele takie, jak: koniec z ubóstwem, zero głodu, mniej nierówności, równość płci) uzyskał najniższy wskaźnik. Takie wyniki pokazują nam w pewnym sensie sposób funkcjonowania naszego świata – nastawieni jesteśmy bardziej na wzrost gospodarczy i postęp technologiczny, niż na kwestie dotyczące człowieka i jego dobrostanu.

Jednak jednym z najważniejszych efektów tej oceny było stworzenie mapy cieplnej wpływu trendów na cele zrównoważonego rozwoju.

Mapa cieplna wpływu poszczególnych trendów na cele zrównoważonego rozwoju. Źródło: Wpływ trendów na cele zrównoważonego rozwoju, infuture.institute, październik 2022.

Jak czytać mapę? Interesują nas przede wszystkim te trendy, które w całym poziomie świecą się na czerwono lub na zielono. Te świecące na czerwono oznaczają, że ich wpływ jest najbardziej negatywny i trzeba im przeciwdziałać. Te, które świecą na zielono oznaczają, że ich wpływ jest pozytywny i trzeba je wzmacniać.

Pełna mapa cieplna uwzględniajaca wpływ wszystkich trendów na wszystkie cele zrównoważonego rozwoju dostępna jest w raporcie lub można ją też pobrać bezpośrednio stąd. Tu tylko krótko wspomnę, że negatywny wpływ na realizację celów zrównoważonego rozwoju mają takie trendy, jak kumulacja technowładzy, nierówności cyfrowe i wojna wpływów. Bardzo mocno na czerwono świeci również cały obszar związany z utratą spójności społecznej. Trendy, które uniemożliwiają realizację celów, a tym samym naprawę naszego świata to polaryzacja, rozczarowanie demokracją i antynauka.

Ale nie jest tylko źle. Istnieją trendy, które mają pozytywny wpływ na realizację celów – wśród nich gospodarka społeczna, being good, inkluzywność i różnorodność czy sickcare to healthcare, czyli przechodzenie na prewencyjny model zdrowia, tj. zapobieganie chorobom a nie ich leczenie.

Trendy, które mają największy pozytywny i największy negatywny wpływ na realizację celów zrównoważonego rozwoju. Źródło: Wpływ trendów na cele zrównoważonego rozowju, infuture.institute, październik 2022.

Mam nadzieję, że dzięki zebranym danym raport, który właśnie opublikowaliśmy, nie będzie po prostu kolejnym raportem dotyczącym zrównoważonego rozwoju, ale stanie się punktem wyjścia. Impulsem do działania.

Partnerem raportu jest CSR Consulting.

Pełen raport można pobrać ze strony infuture.institute.

Zdjęcie na głównej; materiały prasowe EFNI.